شناسایی موانع اخلاق گرایی در سازمان‌‌ها با رویکرد آمیخته

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع اخلاق­گرایی در سازمان­ها صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوة جمع‌آوری داده­ها تو­صیفی پیمایشی بوده و با روش پژوهش آمیخته (کیفی- کمی) مورد تحلیل قرار گرفت. نمونة آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی 20 نفر از خبرگـان و مـدیران منابع انسانی سازمان­های دولتی در تهران بوده و در بخش کمی، 300 نفر از کارکنان ادارات دولتی (سه ادارة پست، تأمین اجتماعی و دادگستری) در شهر تهران بوده­اند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع­آوری ­اطلاعات از روش مصاحبه و پرسشنامه بهره­ گرفته شد. جهت سنجش و برازش مدل­ها از روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم­افزار لیزرل استفاده شد. نتایج بخش کیفی حاکی از این است که موانع اخلاق­گرایی در سازمان­ها را می­توان در سه حوزة اصلی محیطی (بی‌ثباتی اقتصادی، بی‌ثباتی قانونی و معضلات فرهنگی)، سازمانی (نارضایتی شغلی، عدم حمایت مدیران، عدم آموزش­های کافی، نبودن نظام‌های جامع و اخلاقی و تعارضات اخلاقی) و فردی (ارزش­ها و باورها، ملاک­های شخصی و نبودن انگیزش) دسته‌بندی کرد. نتایج حاصل از بخش کمی نیز نشان می­دهد که در حوزة محیطی عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را بر اجتناب از اخلاق­گرایی در سازمان دارد (R=0.48). همچنین در حوزة سازمانی ناضایتی شغلی بیشترین تاثیر را دارد (R=0.50) و در بخش فردی، باورها و ارزش­ها بیشترین تأثیر را بر عدم اخلاق­گرایی در سازمان دارند (R=0.41). مدل مفهومی به دست آمده از مراحل پژوهش می­توانـد بـه‌عنـوان معیاری برای مدیران سازمان­ها در جهت از بین بردن موانع موجود بر سر راه اخلاق­گرایی در سازمان­ها قرار گیرد.